Τα λόγια του υπουργού Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής Χάουαρντ Λούτνικ, επί της ουσίας, μας προϊδέασαν για τις μεγάλες αλλαγές που επέρχονται για τα πλοία που θα προσεγγίζουν στα λιμάνια των ΗΠΑ. «Εχετε δει ποτέ ένα κρουαζιερόπλοιο με μια αμερικανική σημαία; Εχουν σημαίες της Λιβερίας ή του Παναμά. Κανένα από αυτά δεν πληρώνει φόρους. Κάθε supertanker, κανένα από αυτά δεν πληρώνει φόρους» είπε και πρόσθεσε: «Αυτό θα τελειώσει και αυτοί οι φόροι θα πληρωθούν». Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν μαζικές πωλήσεις των μετοχών των εισηγμένων ναυτιλιακών εταιριών Carnival, Royal Caribbean, NCL και Viking και η κεφαλαιοποίησή τους μειώθηκε σημαντικά.
Επίσης, το γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR) γνωστοποίησε ένα σχέδιο για την επιβολή υψηλών λιμενικών τελών στις ΗΠΑ σε κινεζικές ναυτιλιακές εταιρίες, σε πλοία που ναυπηγήθηκαν σε κινεζικά ναυπηγεία και σε κάθε πλοιοκτήτη που έχει έστω και ένα πλοίο κινεζικής κατασκευής στο στόλο του ή ένα νεότευκτο πλοίο υπό κατασκευή σε κινεζικό ναυπηγείο.
Με άλλα λόγια, το σχέδιο της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο είναι γνωστό ως «εξωτερική υπηρεσία εσόδων», στοχεύει στη μείωση των φόρων για τους Αμερικανούς πολίτες, μέσω της διαδικασίας επιβολής δασμών και φόρων στις ξένες εταιρίες που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στις ΗΠΑ. Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν πρωτοφανή οικονομική απειλή για τους πλοιοκτήτες και επιφανείς οικονομολόγοι προεξοφλούν ότι θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις σε όλες τις εισαγωγές και εξαγωγές των ΗΠΑ, επηρεάζοντας κάθε τομέα της ναυτιλίας.
ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ USTR
Η πρόταση της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ βασίζεται στην έρευνα του USTR για τις κινεζικές ναυπηγικές και ναυτιλιακές πρακτικές που άρχισε τον Μάρτιο του 2024, με πρωτοβουλία των αμερικανικών εργατικών συνδικάτων, η οποία διαπίστωσε ότι η Κίνα προέβη σε αθέμιτες πρακτικές. Το σχέδιο δράσης του USTR εκτιμάται ότι θα εκτοξεύσει το κόστος για μεγάλο αριθμό πλοίων που προσεγγίζουν τα λιμάνια των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και όσων είναι ελληνικών συμφερόντων, κόστος που σίγουρα θα μετακυλιστεί στους Αμερικανούς εισαγωγείς και εξαγωγείς, μέσω προσαυξήσεων στους ναύλους των πλοίων που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια, αλλά και στα πλοία που διακινούν χύδην φορτία.
Σύμφωνα με τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν και προωθούνται προς υλοποίηση, αφορούν οποιονδήποτε φορέα εκμετάλλευσης πλοίων της Κίνας. Για παράδειγμα, ένας τέτοιος φορέας είναι και η Cosco και για κάθε κατάπλου πλοίου της στις ΗΠΑ θα χρεώνεται με επιπλέον φόρο, ανεξάρτητα σε ποια χώρα ναυπηγήθηκε το πλοίο. Το σχέδιο προβλέπει χρέωση για κάθε «κινεζικό φορέα εκμετάλλευσης θαλάσσιων μεταφορών» που θα ανέρχεται σε 1.000 δολάρια ανά καθαρό τόνο, έως 1 εκατ. δολάρια για κάθε προσέγγιση.
ΧΡΕΩΣΗ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΔΟΛΑΡΙΩΝ
Επισημαίνεται ότι τα περισσότερα ποντοπόρα πλοία που μεταφέρουν εμπορεύματα στις ΗΠΑ είναι μεγαλύτερα από 1.000 καθαρούς τόνους. Ετσι για κάθε προσέγγιση πλοίου η χρέωση θα φτάνει το 1 εκατ. δολ. Υπογραμμίζεται ότι οι εταιρίες πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων πραγματοποιούν πολλαπλές επισκέψεις σε λιμάνια των ΗΠΑ ανά δρομολόγιο, γεγονός που θα πολλαπλασιάσει τα τέλη.
Αναλυτικότερα, τα δρομολόγια μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Ασίας – Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ πραγματοποιούν συνήθως δύο έως τρεις προσεγγίσεις σε λιμάνια των ΗΠΑ, που ισοδυναμούν με χρέωση από 2 εκατ. έως 3 εκατ. δολ. για κάθε δρομολόγιο.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η Cosco είναι μέλος της Ocean Alliance μαζί με τη γαλλική CMA CGM, την Evergreen της Ταϊβάν και τη θυγατρική της Cosco OOCL, που από κοινού έχουν προγραμματίσει δρομολόγια πλοίων και προσεγγίσεις στα λιμάνια.
Υπενθυμίζεται ότι η Ocean Alliance είναι η μεγαλύτερη ναυτιλιακή κοινοπραξία-συμμαχία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο και έχει σημαντικό αποτύπωμα στις αλυσίδες εφοδιασμού εισαγωγών και εξαγωγών των ΗΠΑ. Η πρόταση του USTR αφορά τους φορείς εκμετάλλευσης πλοίων που κατασκευάστηκαν σε κινεζικά ναυπηγεία. Οι προσεγγίσεις πλοίων κινεζικής κατασκευής στα λιμάνια των ΗΠΑ είναι σχετικά περιορισμένες.
Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων που συγκέντρωσε η Lloyd’s List Intelligence, μόνο το 9% των πλοίων κινεζικής κατασκευής επισκέφθηκαν τις ΗΠΑ το πρώτο τρίμηνο του 2024 και τα πλοία αυτά θα μπορούσαν να τροποποιήσουν τα δρομολόγιά τους εκτός ΗΠΑ.
Εκτιμάται ότι η νέα πρόταση του USTR θα στοχεύει κάθε ναυτιλιακή εταιρία που έχει στον στόλο του πλοία κινεζικής κατασκευής, ακόμα και αν τα πλοία αυτά δεν προσεγγίζουν τις ΗΠΑ, ελαχιστοποιώντας τη δυνατότητα των φορέων εκμετάλλευσης να αποφεύγουν τα αμερικανικά λιμενικά τέλη μέσω ανακατανομών.
Για τα πλοία κινεζικής κατασκευής που εξυπηρετούν λιμάνια των ΗΠΑ, το λιμενικό τέλος θα είναι έως 1,5 εκατ. δολ. για κάθε προσέγγιση πλοίου στις ΗΠΑ. Για όλους τους φορείς εκμετάλλευσης πλοίων, τα λιμενικά τέλη θα βασίζονται στο μερίδιο των πλοίων κινεζικής κατασκευής που περιλαμβάνονται στον συνολικό στόλο τους. Για όσους έχουν 50% ή περισσότερα πλοία κινεζικής κατασκευής στον εν ενεργεία στόλο τους κάθε προσέγγιση σε λιμάνι των ΗΠΑ, για οποιοδήποτε πλοίο, θα κοστίζει στον φορέα εκμετάλλευσης 1 εκατ. δολ.
Για όσους έχουν στόλους με πλοία κινεζικής κατασκευής σε ποσοστό από 26% έως 49% το λιμενικό τέλος θα είναι 750.000 δολ. ανά προσέγγιση. Για όσους έχουν από 0% και έως 25%, δηλαδή, συμπεριλαμβανομένου ενός μόνο πλοίου κινεζικής κατασκευής, το οποίο αγοράστηκε πριν από χρόνια και δεν προσεγγίζει ποτέ τις ΗΠΑ, η εταιρία εκμετάλλευσης θα πληρώνει 500.000 δολ. ανά επίσκεψη σε λιμάνι για οποιοδήποτε από τα πλοία του στόλου του.
Υπάρχει, επίσης, μια εναλλακτική πρόταση για χρέωση 1 εκατ. δολ. ανά επίσκεψη σε λιμάνι για εταιρίες που έχουν στόλους με 25% ή περισσότερα πλοία κινεζικής κατασκευής, πρόταση που οι εταιρίες θα προτιμούσαν σίγουρα από την πρώτη περίπτωση.
Με τον τρόπο που είναι διατυπωμένη η πρόταση του USTR φαίνεται ότι το λιμενικό τέλος ύψους 1 εκατ. δολ. που χρεώνεται στους κινεζικούς φορείς εκμετάλλευσης θαλάσσιων μεταφορών, όπως η Cosco, είναι επιπλέον του λιμενικού τέλους, το οποίο θα επιβάλλεται στις εταιρίες που κατέχουν πλοία κινεζικής κατασκευής. Ωστόσο, στην αρχική διατύπωση αναφέρεται ότι το ανώτατο όριο είναι 1,5 εκατ. δολ. ανά προσέγγιση.
Αλλη λύση για ορισμένες ναυτιλιακές θα μπορούσε να είναι ο διαχωρισμός των πλοίων κινεζικής και μη κινεζικής κατασκευής σε διαφορετικές εταιρίες και η προσέγγιση στις ΗΠΑ να γίνεται μόνο με την εταιρία που δεν κατέχει πλοία κινεζικής κατασκευής. Στην περίπτωση αυτή θα επιταχυνθεί ο διαχωρισμός της παγκόσμιας ναυτιλίας που είναι ήδη σε εξέλιξη, η άνοδος των λεγόμενων παράλληλων στόλων.
Τα τέλη δεν περιορίζονται στις κινέζικες ναυτιλιακές εταιρίες και στα πλοία κινεζικής κατασκευής που βρίσκονται ήδη στη θάλασσα. Η πρόταση του USTR προβλέπει την επιβολή λιμενικών τελών σε οποιονδήποτε φορέα εκμετάλλευσης με πλοία που κατασκευάζονται σε κινεζικά ναυπηγεία και τα οποία έχουν παραγγελθεί ή αναμένεται να παραδοθούν εντός των επόμενων 24 μηνών μετά την εφαρμογή του τελικού σχεδίου των προτάσεων.
Αυτά περιγράφονται ως «πρόσθετα τέλη», υπονοώντας, όπως είναι διατυπωμένη η πρόταση προς το παρόν, ότι προστίθενται στα λιμενικά τέλη για εταιρίες πλοίων κινεζικής κατασκευής που βρίσκονται ήδη στη θάλασσα και στα τέλη για κινεζικούς φορείς εκμετάλλευσης θαλάσσιων μεταφορών.
Ο νόμος SHIPS for America και η καταβολή φόρου 4%
Σήμερα αυτό που ισχύει στις ΗΠΑ είναι ότι τα έσοδα από ναυτιλιακές υπηρεσίες που συνδέονται με τις ΗΠΑ απαλλάσσονται από φορολόγηση, υπό την προϋπόθεση ότι οι εταιρίες εδρεύουν σε χώρες με αντίστοιχες φοροαπαλλαγές ή είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια αυτών των χωρών ή των ΗΠΑ. Η κατάργηση αυτής της εξαίρεσης σημαίνει πως οι πλοιοκτήτες με ξένη σημαία θα πρέπει να καταβάλλουν φόρο 4% επί των ακαθάριστων εσόδων τους από δραστηριότητες που σχετίζονται με τα αμερικανικά λιμάνια.
Ο νόμος SHIPS for America, ο οποίος είχε κατατεθεί στο προηγούμενο Κογκρέσο των ΗΠΑ, επί προεδρίας Τζον Μπάιντεν, και αναμένεται να επανακατατεθεί σύντομα, περιελάμβανε κανόνες προτίμησης φορτίου τόσο για τις εξαγωγές όσο και για τις εισαγωγές των ΗΠΑ. Η πρόταση του USTR περιλαμβάνει προτιμήσεις φορτίου για τις εξαγωγές των ΗΠΑ. Από την ημερομηνία εφαρμογής προβλέπει ότι τουλάχιστον το 1% όλων των εξαγωγών των ΗΠΑ ετησίως, δηλαδή όλων των αποστολών εμπορευματοκιβωτίων, ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοιων, θα μεταφέρεται με πλοία υπό αμερικανική σημαία, αμερικανικών φορέων εκμετάλλευσης.
ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΣΤΟΛΟΣ
Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή θα απαιτείται το 3% των εξαγωγών των ΗΠΑ να μεταφέρονται με πλοία υπό αμερικανική σημαία, αμερικανικών επιχειρήσεων. Από το τρίτο έτος το ποσοστό ανεβαίνει στο 5%, με το 3% σε πλοία αμερικανικής κατασκευής. Ωστόσο, δεν υπάρχουν πλοία ακόμα σε επαρκή αριθμό για την υλοποίηση αυτών των προτάσεων. Από το έβδομο έτος και μετά θα απαιτεί τουλάχιστον το 15% των αμερικανικών εξαγωγών να μεταφέρονται με πλοία υπό αμερικανική σημαία και αμερικανικών επιχειρήσεων, με το 5% σε πλοία που έχουν κατασκευαστεί στις ΗΠΑ.
Για να λειτουργήσει αυτό το χρονοδιάγραμμα προτίμησης φορτίου θα απαιτηθεί πρώτα ένας μεγάλος αριθμός πλοίων με ξένη σημαία να επανανηολογηθεί στις ΗΠΑ. Το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα είναι εάν θα υπάρξει στη φάση της υλοποίησης των μέτρων επαρκής αριθμός αξιωματικών και πληρωμάτων υπηκόων των ΗΠΑ για να επανδρώσει αυτά τα πλοία.
Στη συνέχεια θα απαιτηθεί ένα τεράστιο κύμα ναυπηγήσεων στις ΗΠΑ με μικρότερους χρόνους παράδοσης από ό,τι συνέβαινε ιστορικά. Τα ναυπηγεία των ΗΠΑ δεν έχουν κατασκευάσει νέο δεξαμενόπλοιο από το 2017. Επίσης, δεν έχουν κατασκευάσει πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου από το 1980.
dealnews.gr
