Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί την περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της εμπορικής ναυτιλίας, η Ρωσία θέτει υπό τον άμεσο έλεγχο των μυστικών της υπηρεσιών την είσοδο όλων των ξένων πλοίων στα λιμάνια της
Με προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, πλέον απαιτείται έγκριση από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) για κάθε πλοίο που καταπλέει από λιμάνι του εξωτερικού. Μάλιστα, η απόφαση έρχεται στον απόηχο μιας σειράς μυστηριωδών εκρήξεων σε δεξαμενόπλοια που συνδέονται με το ρωσικό εμπόριο ενέργειας – ένα σκηνικό που θυμίζει ψυχροπολεμικό σενάριο με σύγχρονα μέσα. Η νέα αυτή διάταξη -η οποία τίθεται σε ισχύ άμεσα- επεκτείνει την αρμοδιότητα της FSB πέρα από τα στρατιωτικά λιμάνια και αγγίζει πλέον όλους τους εμπορικούς σταθμούς της Ρωσίας. Κάθε πλοίο που καταπλέει από ξένο λιμάνι οφείλει να λά βει άδεια από εκπρόσωπο της FSB σε συντονισμό με τον τοπικό λιμενάρχη. Η αιτιολόγηση του διατάγματος παραπέμπει σε «στρατιωτικές συνθήκες» του ρωσικού συντάγματος, μια σαφής αναφορά στους έκτακτους πολεμικούς νόμους που προωθεί το Κρεμλίνο.
Μυστηριώδεις εκρήξεις Το ζήτημα όμως, σύμφωνα με αναλυτές, είναι ευρύτερο. Ήδη, ένα μοτίβο ατυχημάτων από «μυστηριώδεις» εκρήξεις και σε ελληνόκτητα πλοία καταγράφεται κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς στη Μεσόγειο, αλλά και στη Βαλτική Θάλασσα, προκαλώντας έντονη ανησυχία. Η Μόσχα θεωρεί ότι πλήττονται οι ενεργειακές της εξαγωγές από ανεξήγητες εκρήξεις και σαμποτάζ, ενώ οι υπηρεσίες ασφαλείας και οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν έχουν ξεκάθαρη εικόνα για τα συγκεκριμένα περιστατικά. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, το συμβάν στο νεότευκτο LPG carrier «EcoWizard», μεταφορικής ικανότητας 40.000 cmb, στο οποίο, σύμφωνα με τα ρωσικά μέσα, σημειώθηκε μικρή διαρροή αμμωνίας κατά τη διάρκεια φόρτωσής του κοντά στο λιμάνι του Ust Luga στο Λένινγκραντ. Το πρακτορείο Bloomberg ανέφερε ότι η διαρροή προκλήθηκε από δύο εκρήξεις στο πλοίο της StealthGas . Όσον αφορά τις αιτίες της έκρηξης, δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο να οφείλεται σε τοποθέτηση νάρ κης ή άλλου εκρηκτικού μηχανισμού. Επισημαίνεται ότι το πλήρωμα εγκατέλειψε με ασφάλεια το πλοίο. Ωστόσο, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά φέτος που καταγράφεται έκρηξη σε πλοίο. Είχαν προηγηθεί περιστατικά και σε άλλα πλοία. Τον περασμένο Φεβρουάριο σημειώθηκε έκρηξη στο δεξαμενόπλοιο «Koala» (κατασκευής 2003), χωρητικότητας 164.500 dwt, το οποίο διαχειρίζεται εταιρεία με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ την ίδια περίοδο περίεργες εκρήξεις σημειώθηκαν σε δύο ελληνόκτητα tankers της Thenamaris σε Τουρκία και Ιταλία. Παρόμοια ήταν και τα περιστατικά κατά τα οποία επλήγησαν τόσο ένα δεξαμενόπλοιο inç Grace Energy Shipping, εταιρείας με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όσο και πιο πρόσφατα ένα πλοίο που ανήκει στην TMS Tankers του εφοπλιστή Γιώργου Οικονόμου, το «Vilamoura».
Νέο σκηνικό
Μεταξύ άλλων οργανισμών και εταιρειών ανάλυσης, η βρετανική υπηρεσία ασφάλειας της ναυσιπλοΐας Ambrey επισημαίνει οι ενδείξεις για χρήση ναρκών 39,5 εκατ. $ ή άλλων υποβρύχιων μεθόδων σαμποτάζ πολλαπλασιάζονται και ταυτόχρονα «φωτογραφίζει» ξένη εμπλοκή σε ένα ευρύ φά σμα επιχειρήσεων αντιποίνων κατά των ρωσικών ενεργειακών εξαγωγών. Παράλληλα, σε σχετική έκθεση τονίζεται ότι οι πλοιοκτήτες, οι ναυλωτές και οι διαχειρίστριες εταιρείες βρίσκονται πλέον σε ένα νέο περιβάλλον όπου η ναυτιλιακή ασφάλεια δεν περιορίζεται σε πειρατεία ή μηχανικές βλάβες. «Μιλάμε ένα νέο τοπίο ασύμμετρων απειλών, στο οποίο εμπλέκονται μυστικές υπηρεσίες, κυβερνοεπιθέσεις, στρατιωτικά μέσα και επιχειρήσεις παραπληροφόρησης». Οι ίδιοι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η απόφαση του Κρεμλίνου να θέσει τα λιμάνια υπό τον έλεγχο της FSB δεν εκπλήσσει . Αντίθετα , φαίνεται ως μια αναμενόμενη αντίδραση σε μια σειρά επιθέσεων που η Ρωσία δεν θέλει -ή δεν μπορεί να αποδώσει δημόσια. Χαρακτηριστική κίνηση αποτελεί αυτή της Rosmorport, του κρατικού φορέα λειτουργίας των λιμένων, η οποία ανακοίνωσε ήδη διαγωνισμό αξίας 39,5 εκατ. δολαρίων για τον έλεγχο των υποβρύχιων τμημάτων των πλοίων, σε μια ένδειξη της αυξανόμενης ανησυχίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιπτώσεις για την παγκόσμια ναυτιλία είναι πολλαπλές. Από τις ασφάλειες (war risk premium) , που πιθανόν να αναθεωρηθούν για τα ρωσικά λιμάνια της Βαλτικής, μέχρι τις διαδικασίες αξιολόγησης που προτείνουν ειδικοί όπως η Ambrey, κάθε πλοιοκτήτης καλείται να λάβει υπόψη όχι μόνο τη διαδρομή και το φορτίο του, αλλά και το γεωπολιτικό αποτύπωμα των επιλογών του.
Ναυτεμπορική
