Με τη συμμετοχή φορέων χάραξης πολιτικών για τη Βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία, εκπροσώπων της ελληνικής και ευρωπαϊκής ναυτιλίας και της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας, αλλά και μελών της Κοινωνίας των Πολιτών με ενδιαφέρον σε θέματα της Γαλάζιας Οικονομίας πραγματοποιήθηκε η Ημερίδα «Blue Economy: Challenges and Opportunities for the transition to a new blue economy era» την Τρίτη, 2 Μαΐου 2023 στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος «Αικατερίνης Λασκαρίδη».
Η εκδήλωση, που διοργάνωσαν το Εργαστήριο Ποσοτικής Ανάλυσης στη Ναυτιλία του Πανεπιστημίου Πειραιώς και η Isalos.net, διεξήχθη στο πλαίσιο του έργου «BLUEAIR», στο οποίο το Κέντρο Ερευνών Πανεπιστημίου Πειραιώς συμμετέχει ως εταίρος. Το έργο «BLUEAIR» υλοποιείται με την υποστήριξη του Προγράμματος Interreg ADRION και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας ΙΙ.
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, απηύθυνε χαιρετισμό ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Μανώλης Κουτουλάκης. Ο Γενικός Γραμματέας ΥΝΑΝΠ εστίασε, μεταξύ άλλων, στις προκλήσεις που αφορούν στην ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση της ναυτιλιακής βιομηχανίας αλλά και στους σκοπέλους που έχει αντιμετωπίσει η παγκόσμια οικονομία τα τελευταία έτη, οι οποίοι έχουν αναδείξει την κρισιμότητα του τομέα μεταφορών και δη της ναυτιλίας για την ευημερία της. Στο πλαίσιο αυτό, εξήρε τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η ελληνόκτητη ναυτιλία, η οποία ως πρωταγωνίστρια της διεθνούς οικονομίας τοποθετεί την Ελλάδα σε θέση ισχύος, αναβαθμίζοντας συνεπώς και τον ρόλο που δύναται να διατελέσει στη Βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία.
Τις εργασίες του συνεδρίου χαιρέτισε, εκ μέρους του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και ο κ. Γεώργιος Αλεξανδράτος, αντιπρόεδρος του ΝΕΕ, ο οποίος εστίασε στη σημαντικότητα των συνεργασιών για την επίτευξη στόχων που αφορούν τη Βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία. Κατά τον ίδιο είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί η Ναυτιλία για την κοινωνική ευημερία και την οικονομική ανάπτυξη.
Στη συνέχεια, η κ. Ελένη Χατζηγιάννη, DG MARE – Unit A3 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η καθ. Μαρία Μποϊλέ, Διευθύντρια του μεταπτυχιακού προγράμματος ναυτιλίας του Πανεπιστημίου Πειραιώς και Συντονίστρια της Waterborne Technology Platform πραγματοποίησαν εισαγωγικές παρουσιάσεις με εστίαση στους στόχους της Ημερίδας, αλλά και στις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της Γαλάζιας Οικονομίας και τη μεταφορά τεχνογνωσίας ανάμεσα στα Κράτη Μέλη.
Το πρώτο σκέλος των εργασιών αφορούσε στο έργο «BLUEAIR» και τη συνεισφορά του στις διαπεριφερειακές συνεργασίες με στόχο τη γαλάζια καινοτομία. Τους κυριότερους σκοπούς, αλλά και τα εργαλεία που παρέχονται στα ενδιαφερόμενη μέρη, μέσω του προγράμματος, παρουσίασαν η κ. Elena Banci, Coordinator του BLUEAIR project (AREA Science Park), o κ. Domagoj Saric, BLUEAIR Project Partner (Croatian Chamber of Economy) και η κ. Λίλα Πέρρα, BLUEAIR Project Partner (Πανεπιστήμιο Πειραιώς).
Οι παρουσιάσεις εστίασαν ακόμη στις μεθοδολογίες και τα εργαλεία που έχουν εφαρμοστεί και αναπτυχθεί τα τελευταία έτη από τους εταίρους του έργου, τους τομείς της Γαλάζιας Οικονομίας που έχουν αποτελέσει πυλώνες εστίασης, καθώς και στην ανάγκη συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων μερών προκειμένου να καταγραφεί πρόοδος με επίκεντρο τη Βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία και την Καινοτομία στη Μακροπεριφέρεια της Αδριατικής και Ιονίου. Επιπλέον, στο πλαίσιο των αρχικών εισηγήσεων, παρουσιάστηκαν οι στρατηγικές προτεραιότητες, το πλάνο δράσης, καθώς και το χρονικό πλαίσιο υλοποίησής του έργου, ενώ τονίστηκε η ανάγκη ευθυγράμμισης των αντίστοιχων θεσμικών πλαισίων προκειμένου να καταστεί εφικτή η αποτελεσματική συνεργασία περιφερειών και χωρών με στόχο την ενίσχυση της Γαλάζιας Καινοτομίας.
Η Ημερίδα συνεχίστηκε με τη διεξαγωγή συζήτησης με θέμα: «Moving towards transregional innovation strategies». Τη συζήτηση συντόνισε ο αναπ. καθ. Νικόλαος Π. Βεντίκος, Vice-Chair- IRAG Blue Growth, Waterborne Technology Platform ενώ συμμετέχοντες στη συζήτηση ήταν οι κ. Θεανώ Σταματοπούλου, EUSAIR Pillar 1 Blue Growth Coordinator, δρ. Emilio F. Campana, Chairman- Blue Growth Committee, Waterborne Technology Platform, κ. Jaap Gebraad, Secretary-General, European Waterborne Technology Platform, καθ. Σωτήριος Θεοφάνης, CITY College University of York Europe Campus & South – East European Research Centre, δρ. Θάνος Σμάνης, Environmental Consultant, Expert Coordinator for EU MSP-Platform, Blue Economy expert / Core team of AM West Med, Blue Economy expert for Black Sea Assistance Mechanism και κ. Γεώργιος Αλεξάκης, Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης για Ευρωπαϊκά & Διεθνή Θέματα, Vice President in charge of Maritime Affairs: MSP, ICZM, Blue Growth (CPMR).
Οι συμμετέχοντες στο πάνελ επισήμαναν τη σημασία της γαλάζιας ανάπτυξης ως «αιμοδότη» των περιφερειακών οικονομιών με δεδομένο ότι αυτή συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ενώ δεν παρέλειψαν να δώσουν παραδείγματα βιομηχανιών που δύνανται να επωφεληθούν από τη Γαλάζια Οικονομία. Η ευρύτερη ναυτιλιακή βιομηχανία συνιστά ενδεικτικό παράδειγμα, δεδομένου ότι η Γαλάζια Οικονομία έχει εφαρμογές και στη ναυπηγοεπισκευή και στο λιμενικό τομέα αλλά και στις υποδομές υπεράκτιας παραγωγής ενέργειας.
Εκτός αυτού, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην καινοτομία και τη συνεργασία ως καταλύτες για την ανάπτυξη λύσεων αναφορικά με την ενεργειακή μετάβαση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και την αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων. Στο πλαίσιο αυτό και με εστίαση στην Ελλάδα, οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν την ανάγκη ανανέωσης και εκσυγχρονισμού του στόλου της επιβατηγού ναυτιλίας, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα μικρού μεγέθους λιμάνια του νησιωτικού συμπλέγματος αναφορικά με την ενεργειακή υποστήριξη των πλοίων νέας τεχνολογίας που αναμένεται να ενταχθούν στα δίκτυο ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών σε μεσοπρόθεσμη βάση. Τέλος αναφέρθηκαν συγκεκριμένα παραδείγματα δυνατοτήτων διαπεριφερειακής συνεργασίας στις περιοχές Αδριατικής – Ιονίου αλλά και Ανατολικής Μεσογείου με αιχμή την εφαρμογή τεχνολογιών ψηφιοποίησης και ανταλλαγής δεδομένων, όπως και τεχνολογιών βέλτιστης ενεργειακής διαχείρισης που συνδέονται με τους τομείς εφαρμογής πολιτικών Γαλάζιας Ανάπτυξης.
Τελευταίο σκέλος της Ημερίδας ήταν το δεύτερο πάνελ με θέμα «The benefits from transregional cooperation for enhancing blue innovation in the industry / the role of SMEs». Στη συζήτηση που ακολούθησε, την οποία και συντόνισε ο δρ. Ηλίας Μπίσιας, Διευθυντής των Ναυτικών Χρονικών και της Isalos.net, δόθηκε έμφαση στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζουν οι βιομηχανίες με φόντο τη γαλάζια ανάπτυξη, στα οφέλη της διαπεριφερειακής συνεργασίας για την προώθηση της γαλάζιας καινοτομίας καθώς και στον ρόλο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις συγκεκριμένες προσπάθειες.
Στο συγκεκριμένο πάνελ συμμετείχαν η κ. Ελένη Πολυχρονοπούλου, Πρόεδρος της HEMEXPO, αντιπρόεδρος της Sea Europe και Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της EPE SA, ο καπτ. Γεώργιος Κουμπενάς, Chief Operating Officer της Celestyal Cruises και Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων & Φορέων Ναυτιλίας (EEΚΦΝ), ο κ. Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Π. (Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς) και ο κ. Σταύρος Κατσικάδης, Πρόεδρος της Ένωσης Μαρινών Ελλάδας και Managing Director της LAMDA Μarinas Investments.
Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν την ανάγκη βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρήσεων που σχετίζονται με τη θάλασσα, μέσω της οποίας δύναται να υπάρξουν οικονομικά οφέλη, υπό την προϋπόθεση πως δεν θα υπάρχει αρνητικός αντίκτυπος στο περιβάλλον.
Στο πλαίσιο αυτό, τονίστηκε πως οι επενδυτές πρέπει να αντιμετωπίσουν τη γαλάζια οικονομία ως μία επένδυση και να την αξιοποιήσουν προκειμένου να επιτύχουν κερδοφορία και να προστατεύσουν το περιβάλλον. Επιπλέον, οι ομιλητές αναφέρθηκαν στις δυνατότητες των ελληνικών ναυπηγείων, όχι μόνο στις επισκευές αλλά ακόμη και στις κατασκευές πλοίων μικρότερου μεγέθους. Υπό το πρίσμα της Βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας, τα συγκεκριμένα πλοία θα μπορούσαν να είναι πλήρως ηλεκτρικά. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα ενίσχυε τον ανταγωνισμό της ναυπηγικής βιομηχανίας στη Μεσόγειο και θα είχε σημαντικά οφέλη για τις τοπικές κοινότητες και την εθνική οικονομία.
Παράλληλα, οι συμμετέχοντες τόνισαν την ταχεία ανάκαμψη που κατέγραψε η Ελλάδα στον τομέα της κρουαζιέρας μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, σημειώνοντας μάλιστα ότι οι μαρίνες της Ελλάδας ήταν κορυφαίες σε όρους αφίξεων megayachts το 2022 στη Μεσόγειο.
Ωστόσο, τονίστηκε πως υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν, όπως η έλλειψη και σταδιακή απώλεια τεχνογνωσίας. Το συγκεκριμένο θέμα δεν αγγίζει μόνο τη ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, αλλά και πολλούς ακόμη κλάδους.
Για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι ομιλητές εστίασαν στην ανάγκη επικράτησης ενάντια στον ανταγωνισμό και ιδιαίτερα σε αυτόν που προέρχεται από την Ασία. Στο πλαίσιο αυτό, η εύρεση χρηματοδότησης συνιστά σημαντική προτεραιότητα. Όμως, καθώς η άντληση κεφαλαίων είναι ακόμα μία πρόκληση για τις περισσότερες επιχειρήσεις, καθίσταται αναγκαία η θέσπιση συνεργασιών.
Εν μέσω των συγκεκριμένων σκοπέλων και της αβεβαιότητας, ο ρόλος εκείνων που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής (policy makers), σύμφωνα με τους ομιλητές, είναι να δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον που θα καταστήσει πιο εφικτό τον σχεδιασμό επενδυτικών κινήσεων. Εκτός αυτού, είναι αναγκαίο να υπάρχει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο χρηματοδότησης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι βάσει των συμμετεχόντων, η γεωπολιτική αστάθεια συνιστά μια επιπλέον πρόκληση που επηρεάζει τη γαλάζια οικονομία και συνεπώς είναι σημαντικό οι χώρες να διατηρούν καλές σχέσεις μεταξύ τους.
Το συνέδριο «Blue Economy: Challenges and Opportunities for the transition to a new blue economy era» ολοκλήρωσε η καθ. Μαρία Μποϊλέ, η οποία πραγματοποίησε μια σύντομη ανασκόπηση όσων αναφέρθηκαν στο συνέδριο.